OCC15/02-379:Εργατικό ατύχημα κατά τη διάρκεια φόρτωσης αποσκευών σε αεροσκάφος Α320 στις 05/06/2015
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΥΜΒΑΝΤΟΣ
Στις 05/06/2015 και περί 11:10 τοπική ώρα, το αερολιμενικό τμήμα ειδοποιήθηκε από το operations control φορέα παροχής υπηρεσιών επίγειας εξυπηρέτησης ότι εργάτης της εταιρίας τραυματίστηκε στο δεξί πόδι κατά τη διαδικασία φόρτωσης στο μπροστινό αμπάρι (FWD cargo hold) αεροσκάφους της εταιρίας Condor. Το αεροσκάφος τύπου Α320 ήταν σταθμευμένο στη θέση στάθμευσης Νο 11, έφερε στοιχεία νηολογίου D-AICE και εκτελούσε το δρομολόγιο Στουτγκάρδη-Ηράκλειο-Αμβούργο (EDDS-LGIR-EDDH) με call signs CFG 4VP/9MH.
Άμεσα ο ένας εκ ων δύο αερολιμενικών υπηρεσίας (οι οποίοι απαρτίζουν και την επιτροπή διερεύνησης) μετέβη μαζί με τον ιατρό του αερολιμένα στον τόπο του ατυχήματος όπου διαπιστώθηκε
η σοβαρότητα του τραυματισμού του υπαλλήλου. Εκλήθη ασθενοφόρο όχημα του ΕΚΑΒ που μετέφερε τον παθόντα στο Βενιζέλειο νοσοκομείο Ηρακλείου με πιθανό κάταγμα δεξιού μηριαίου οστού.
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ-ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Ο παθών εργαζόμενος υπέστη κάταγμα δεξιού μηριαίου οστού όπως διαπιστώθηκε στο νοσοκομείο στο οποίο διεκομίσθη.
ΑΙΤΙΑ
Παρόντες κατά τη στιγμή του ατυχήματος ήταν ο παθών και ένας συνάδελφός του επίσης εργάτης. Η επιτροπή διερεύνησης απευθύνθηκε και στους δύο στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της, στο μεν παθόντα δια μέσου τηλεφώνου στο δε συνάδελφό του δια ζώσης. Στην περίπτωση του δεύτερου μάλιστα έγινε αναπαράσταση του συμβάντος πάντα με βάση τη δική του εκδοχή σχετικά με το πώς έγινε το ατύχημα. Από τις μαρτυρίες και των δύο προκύπτει ότι η εικόνα που υπήρχε στο αμπάρι ήταν ότι ο δεύτερος βρισκόταν πλησίον της πόρτας του μπροστινού αμπαριού, περισυνέλεγε τις αποσκευές που ανέβαιναν μέσω του ιμάντα μεταφοράς και τις προωθούσε στον πρώτο που βρισκόταν πιο μέσα στο αμπάρι και ο οποίος κατόπιν τις στοίβαζε μέσα σε αυτό.
Πέρα από αυτή την εικόνα οι απόψεις των δύο εμπλεκομένων για το πώς συνέβη το ατύχημα είναι πλήρως αντικρουόμενες. Ο μεν παθών καταλογίζει ακούσια ευθύνη στον συνάδελφό του αναφέροντας ότι πέταξε προς το μέρος του απρόσεκτα αποσκευή η οποία τον χτύπησε στο πόδι προξενώντας του τον τραυματισμό, ο δε συνάδελφός του αναφέρει ότι επρόκειτο περί απροσεξίας και αυτοτραυματισμού του παθόντα χωρίς ο ίδιος να έχει προβεί σε κάποια αντικανονική ενέργεια.
ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΗ
3B (ασυνήθιστο, επικίνδυνο)
Από την έναρξη εφαρμογής του συστήματος διαχείρισης ασφάλειας (2007) στον ΚΑΗΚ δεν έχει καταγραφεί ανάλογο ατύχημα στο χώρο στάθμευσης αεροσκαφών που να είχε ως αποτέλεσμα τέτοιας φύσης σοβαρό τραυματισμό εργαζόμενου.
ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Καταρχήν, αμφότερα τα διαμερίσματα φόρτωσης (cargo holds) στο αεροσκάφος τύπου Α320 είναι, συγκριτικά με άλλους τύπους αεροσκαφών, άνετα χωρίς ιδιαίτερους κατασκευαστικούς κινδύνους στη διαχείριση και φόρτωση των αποσκευών από τους υπαλλήλους.
Δεν διαπιστώθηκαν άλλοι παράγοντες που θα μπορούσαν να δυσχεράνουν την εργασία ή να θέσουν σε κίνδυνο τη σωματική ακεραιότητα των υπαλλήλων μέσα στο αμπάρι (πχ ολισθηρό πάτωμα κλπ).
Αμφότεροι οι υπάλληλοι ήταν ενδεδυμένοι με ατομικές στολές εργασίας και φορούσαν τα υποδήματα ασφαλείας που τους είχε χορηγήσει ο εργοδότης τους.
Επίσης αμφότεροι οι υπάλληλοι είχαν παρακολουθήσει εταιρικά εκπαιδευτικά προγράμματα σχετικά με την ασφάλεια στην πίστα αεροσκαφών (Ramp Safety-Ασφάλεια στην Πίστα, Μέρος5/6-χειρονακτική διαχείριση φορτίου), ανθρώπινους παράγοντες (human factors) και διαδικασίες επίγειας εξυπηρέτησης, φόρτωσης, λειτουργία θυρών αεροσκαφών (basic ramp handling, loading, A/C doors operation) καθώς και άλλες εκπαιδεύσεις οι οποίες βρίσκονται εκτός πλαισίου της συγκεκριμένης διερεύνησης.
Ωστόσο, η επιτροπή διερεύνησης οφείλει να επισημάνει δύο σημαντικά σημεία.
1) Η επιτροπή διαπίστωσε ότι αποτελεί συνήθη πρακτική των εργατών (αυτό συνέβη και στην συγκεκριμένη περίπτωση με βάση τις μαρτυρίες και των δύο υπαλλήλων) να τοποθετούν στο πάτωμα του αμπαριού συνήθως μία ή δύο αποσκευές τις οποίες χρησιμοποιούν ως βάση πάνω στις οποίες τοποθετούν τις επόμενες προς φόρτωση αποσκευές. Ο λόγος που το κάνουν αυτό είναι για να μην αναγκάζονται να σκύβουν χαμηλά προκειμένου να διευκολυνθούν στην εργασία τους. Εξετάζοντας τις εταιρικές διαδικασίες φόρτωσης-εκφόρτωσης που υπάρχουν στα εγχειρίδια εκπαίδευσης διαπιστώθηκε ότι πουθενά δεν αναφέρεται ή συστήνεται κάτι τέτοιο στο προσωπικό της εταιρίας.
Η πρακτική αυτή, παρόλο που δεν μπορεί να προσδιοριστεί ο βαθμός συνεισφοράς της στο εν λόγω ατύχημα, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη και εγκυμονεί κινδύνους για την ασφάλεια του προσωπικού. Βαριές αποσκευές της τάξεως των 20 κιλών ή παραπάνω ακόμα κι αν πέσουν από μικρό ύψος 20-30 εκατοστών μπορεί να προκαλέσουν ζημιά σε ανθρώπινο πόδι. Σε ιδιαίτερες δε περιπτώσεις, εάν οι εξωτερικές επιφάνειες των αποσκευών είναι σκληρές και λείες τότε η ορμή με την οποία μπορεί να κυλήσει μία βαλίτσα είναι ακόμη μεγαλύτερη προκαλώντας ακόμη μεγαλύτερες συνέπειες κατά την κρούση.
2) Η επιτροπή διαπίστωσε ότι δεν υπάρχει σε όλες τις περιπτώσεις συνεννόηση μεταξύ των συναδέλφων εργατών κατά την προώθηση των αποσκευών. Η διαδικασία με την οποία προωθούνται οι αποσκευές από τον ένα εργάτη στον άλλο θα πρέπει να είναι κατά το δυνατόν ομαλή και ελεγχόμενη ώστε να αποφεύγονται εν τη γενέσει τους τυχόν επικίνδυνες καταστάσεις όπως για παράδειγμα να πεταχτεί μία αποσκευή με περίσσεια δύναμη ή με λάθος τρόπο.
Τα δύο παραπάνω σημεία που επισημαίνει η επιτροπή, από μόνα τους, δημιουργούν αυξημένο κίνδυνο ατυχήματος, συνδυαζόμενα δε μεταξύ τους δημιουργούν ακόμη πιο επικίνδυνες καταστάσεις για το προσωπικό και πρέπει σε κάθε περίπτωση να αποφεύγονται.
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
Συστάσεις ασφαλείας για το προσωπικό
Το προσωπικό πρέπει να τηρεί απαρέγκλιτα τις εγκεκριμένες εκπαιδευτικές διαδικασίες της εταιρίας και να μην προβαίνει σε αυτοσχεδιασμούς παγιοποιώντας λανθασμένες πρακτικές (NORMS).
Επίσης, θα πρέπει να επιδεικνύει ιδιαίτερη προσοχή κατά τη φόρτωση και εκφόρτωση αποσκευών μέσα στα αμπάρια των αεροσκαφών (aircraft cargo holds) λόγω αφενός του περιορισμένου χώρου εργασίας μέσα σε αυτά και αφετέρου λόγω της εξ΄ορισμού δυσκολίας που υπάρχει στη φύση αυτής της εργασίας εξαιτίας του βάρους των αποσκευών και της επιφερόμενης σωματικής καταπόνησης.
Συστάσεις ασφαλείας για την εταιρία
Η εταιρία, με δική της ευθύνη, πρέπει να προβαίνει σε συχνότερους εσωτερικούς ελέγχους του προσωπικού της σχετικά με την τήρηση των προβλεπόμενων εταιρικών διαδικασιών ενεργώντας παράλληλα προληπτικά ενάντια στην παγιοποίηση από μέρους του προσωπικού της λανθασμένων πρακτικών.